Het reliekschrijn van Celles

Sinds het najaar van 2017 is een van de grote bezorgdheden van het MPMM een "doos". Het is een houten kist bewaard in de romaanse collegiale kerk van Saint-Hadelin de Celles, in een van de nissen boven een deur van de sacristie, wel uit het zicht ...

De romaanse collegiale kerk Saint-Hadelin de Celles (Houyet) herbergt een onopvallend reliekschrijn dat tot voor kort weinig aandacht kreeg. De bescheiden houten doos met een 16^de eeuwse inscriptie, was "deel van de meubels" en op hoogte van de sacristie ingebouwd. Onderzoek over relikwieën uit de streek van Dinant voor de tentoonstelling CROMIOSS (Société archéologique de Namur) wekte de interesse van het Maison du patrimoine medieval mosan voor dit stuk. Experten namen deel aan het onderzoek, waarvan het dendrochronologische onderzoek van het reliekschrijn en het antropologisch onderzoek en de radiokoolstofdatering van de botten die het bevat steeds aan de gang zijn.

Het promoten van de "helm" van Walhère bij het MPMM

Vele schatten van onze streken blijven onbekend. Een daarvan is het hoofdreliek, of ’helm', van Saint Walhère, een priester van Onhaye die tegen het einde van de 12^de eeuw zou zijn vermoord. Deze doos, in de vorm van een hoofd, bevatt ooit de schedel van de heilige, de kostbaarste van zijn relikwieën.

Van 9 december 2017 tot 25 februari 2018 was de reizende tentoonstelling CROMIOSS (Études croisées en Histoire et en sciences exactes sur les mitres du Trésor d’Oignies et les ossements de l’évêque Jacques de Vitry) te gast in het MPMM. Deze tentoonstelling, ontworpen door de Société archéologique de Namur, nodigde het grote publiek uit om het onderzoek op de vermeende botten van bisschop Jacques de Vitry, dat sinds 2015 door verschillende wetenschappelijke instellingen wordt uitgevoerd, te ontdekken. Dankzij die bisschop, die in 1240 stierf, ontwikkelde broeder Hugo d'Oignies zijn kunstambacht.  Zijn talent maakte het mogelijk om de vele relikwieën die de bisschop vanuit het Oosten naar de priorij van Oignies stuurde waarde te geven.

In deze context wou het MPMM-team een extra tentoonstelling over relikwieën aanbieden. Het idee was om bepaalde stukken die in kerken van de streek van Dinant worden bewaard, in de schijnwerpers te zetten. Zoals bijvoorbeeld het hoofd-reliekschrijn van Saint Walhère. Hij is een plaatselijke heilige uit de middeleeuwen, die vandaag nog altijd vereerd wordt, een traditie die een sterke band tussen de heilige en Bouvignes, waar Walhère werd geboren, hecht.
De parochie Saint-Lambert bewaart nog steeds enkele kostbare botten van de heilige. Volgens de legende borrelde de bron in de kelder van zijn huis in Bouvignes op de dag van zijn dood en borrelt het sinds elk jaar op 23 juni. Het reliekschrijn is ongetwijfeld een te ontdekken schat van onze streken. En niet voor niets: behalve het laatste weekend van juni werd het reliekschrijn verborgen in een stoffen tas, in de sacristie van de St. Martin kerk.

Na de tijdelijke tentoonstelling CROMIOSS en zijn complement "Rond relikwieën", leek het zinvol om de wettige eigenaar, namelijk de kerkfabriek Saint-Martin en de gemeente Onhaye - zoals elke gemeentelijke instelling, van kerkbezit uit het Ancien Régime- voor te stellen het hoofd-reliekschrijn onder te brengen in de permanente collecties van het MPMM. "Permanent" betekent hier niet dat het voor onbepaalde duur eigendom van het museum wordt, maar dat het reliek samen met andere relieken kan worden getoond volgens een bruikleenovereenkomst die jaarlijks vernieuwd wordt. Het constructieve partnerschap tussen het Maison du patrimoine médiéval mosan, de Fabrique de l'Eglise Saint-Martin, de stad Onhaye en het bisdom Namen brengt verschillende instellingen samen met als doel de bescherming en verbetering van het religieuze erfgoed van onze regio's.

Het hoofd-reliekschrijn is nu gemakkelijker dan ooit te zien, maar wordt toch in een passende en veilige omgeving bewaard. U kan het zes dagen per week komen bewonderen, tijdens de openingsuren van het museum. U vindt het, samen met andere reliekschrijnen, in de zaal “Entre ciel & terre”. In 2020/2021, wanneer de uitbreidingswerken van het museum voltooid zullen zijn, zal ook de inhoud van de permanente tentoonstellingen gedeeltelijk worden gewijzigd. De zaal in kwestie zal dan volledig gewijd zijn aan middeleeuwse relikwieën. En u zult er uiteraard ook meer informatie vinden over een van onze regionale schatten: het hoofd-reliekschrijn van Saint Walhère.